Arbeid door onvolwaardigen

Patiënten aan het werk in de ado werkplaats in Bilthoven

Speelgoed gemaakt door onvolwaardigen? In een tijd waarin inclusiviteit centraal staat, kan het echt niet om iemand als onvolwaardig te bestempelen. Maar ken je het verhaal achter ado speelgoed, dan begrijp je dat die afkorting in zijn tijd helemaal niet zo gek was. Het verhaal begint rond 1920, toen veel mensen stierven aan tuberculose. Rust in sanatoria was dé behandeling van de ziekte. In één zo’n sanatorium werd als arbeidstherapie houten ado speelgoed gemaakt, waarmee de patiënten zich voorbereidden om weer aan het werk te gaan. De term ‘onvolwaardig’ sloeg dus op de arbeidskracht die nog niet volwaardig mee kon draaien in de maatschappij.

Ko Verzuu voor ado speelgoed

Ontwerper van ado speelgoed, Ko Verzuu, aan het werk aan zijn tekentafel
Ontwerper van ado speelgoed, Ko Verzuu, aan het werk aan zijn tekentafel

Het ado speelgoed was allesbehalve dertien in een dozijn. Ontwerper Ko Verzuu maakte van ado een vernieuwend en verantwoord product. Zijn ontwerpen belichamen de moderne tijd: van strakke lijnen in de poppenmeubeltjes en felle primaire kleuren in de blokkendozen, tot aerodynamische ontwikkelingen in de speelgoedauto’s. Verzuu gebruikte weinig details om de kinderfantasie te prikkelen, en Japan-lak maakte ado gifvrij, dus ook nog eens bijzonder verantwoord. Niet gek dus, dat dit vooruitstrevende speelgoed zijn weg vond naar het toonaangevende warenhuis Metz & Co.

Een online catalogus

Ado speelgoed is zó bijzonder dat elk ontwerp een plek in de spotlights verdient. Daarom werken we op deze website aan de ado-catalogus, een online overzicht van de honderden modellen uit de werkplaats. Wat ooit onmogelijk leek, is dankzij het internet nu misschien wél haalbaar, en we zijn al een heel eind op weg!